İyi Tarım Uygulamaları Nedir?
İyi Tarım Uygulamaları (İTU), günümüz tarımının temelini oluşturan ve tarımsal üretimin her aşamasında kalite, güvenlik ve sürdürülebilirliği sağlamayı amaçlayan kapsamlı bir yaklaşımdır. Bu uygulamalar, modern tarımın gerektirdiği sosyal, ekonomik ve çevresel sorumlulukları bir arada değerlendirerek, insan sağlığına zarar vermeyen, doğal kaynakları koruyan ve çevreye duyarlı tarım tekniklerini teşvik eder. İyi Tarım Uygulamaları, üreticilere yönelik detaylı standartlar ve rehberlik sunar. Toprak yönetimi, su kaynaklarının etkin kullanımı, gübreleme teknikleri, zararlı organizmalarla mücadele yöntemleri, işçi sağlığı ve güvenliği gibi konuların yanı sıra, kimyasal kalıntıların kontrolü ve ürün izlenebilirliği gibi önemli unsurları da kapsar. Bu sayede, tarım alanlarında verimlilik artar, ürün kalitesi yükselir ve çevresel etkiler minimize edilir.
İyi Tarım Uygulamalarının Amacı Nedir?
İyi Tarım Uygulamaları’nın temel amacı, tarımsal üretim süreçlerini sosyal, ekonomik ve çevresel açılardan sürdürülebilir hale getirmektir. Bu uygulamalar, aşağıdaki ana hedefler doğrultusunda şekillenir:
İnsan Sağlığını Koruma: Üretim süreçlerinde kullanılan kimyasalların kontrol altına alınması, güvenli gıda üretimini sağlar. İyi Tarım Uygulamaları, tüketicilere zarar vermeyen ve sağlık açısından güvenli olan gıdaların üretilmesini amaçlar.
Doğal Kaynakları Koruma: Toprak, su ve biyolojik çeşitliliği korumak için etkili yöntemler geliştirilir. Su kaynaklarının etkin kullanımı, erozyon kontrolü ve biyolojik mücadele gibi yöntemlerle çevre dostu tarım uygulamaları teşvik edilir.
Ekonomik Sürdürülebilirlik: Tarımsal üreticilerin verimliliğini artırarak gelirlerini yükseltmelerine yardımcı olur. Verimliliğin artması, maliyetleri düşürür ve tarımsal işletmelerin rekabet gücünü artırır.
Sosyal Sürdürülebilirlik: İyi Tarım Uygulamaları, işçi sağlığı ve güvenliğini ön planda tutar. Çiftçilerin ve çalışanların yaşam kalitesini artırır, güvenli çalışma ortamları sağlar ve sosyal sorumlulukları gözetir.
Ürün İzlenebilirliği ve Kalite Güvencesi: Ürünlerin üretim süreçlerinin izlenebilir olması, güvenli gıda tedarik zincirini güçlendirir. Kalite standartlarının belirlenmesi ve sertifikalandırılması, tüketiciler için güvenilir ürün seçenekleri sunar.
Bu uygulama, tarımsal üretimin modern ihtiyaçlarına uygun bir şekilde yönetilmesini ve gelecek nesillere sürdürülebilir bir tarımsal miras bırakılmasını sağlamayı amaçlar. Bu şekilde, hem çevresel kaynakların korunması hem de toplum sağlığının iyileştirilmesi hedeflenir.
İyi Tarım Uygulamaları Sertifikasyon Sistemi
İTU çerçevesinde yapılan kontrol ve sertifikasyon işlemleri, bireysel ve grup sertifikasyon olmak üzere iki farklı seçenekte gerçekleştirilir.
Bireysel Sertifikasyon: Gerçek veya tüzel kişilerin sahip veya kiracı olarak kontrolünde bulunan tarım alanlarında üretim yapmaları durumunda bireysel sertifikasyon süreci başlatılır. Bu süreçte, ürünün üretildiği tüm alanlar, belirlenen İyi Tarım Uygulamaları standartlarına uygunluk açısından düzenli olarak kontrol kuruluşları tarafından denetlenir ve sertifikalandırılır.
Grup Sertifikasyonu: Üretici örgütleri veya üretici grupları, sözleşme temelinde bir araya gelerek kontrol kuruluşları tarafından grup sertifikasyonu sürecine dahil edilir. Bu seçenekte, üretici örgütü ile kontrol kuruluşu arasında bir sözleşme yapılarak süreç yönetilir ve üretici örgütü adına tüm üretim süreçleri denetlenir ve sertifikalandırılır. Ayrıca, üretici örgütü ile üyeleri arasında da sözleşmeler düzenlenerek İyi Tarım Uygulamaları’nın gereklilikleri eksiksiz olarak yerine getirilir.
Bu sistemler, tarımsal üretimde İyi Tarım Uygulamaları’nın yaygınlaştırılması ve uygulanmasını teşvik etmek için geliştirilmiştir. Her iki sertifikasyon seçeneğinde de süreç, düzenli denetimler ve güncellemelerle desteklenerek ürünlerin sürdürülebilir ve güvenli bir şekilde üretildiği doğrulanır.
İyi Tarım Uygulamaları Sertifikası Nasıl Alınır?
İyi Tarım Uygulamaları sertifikası almak için öncelikle üretici veya üretici birliği, tarım alanında gerekli hazırlıkları yapmalıdır. Bu süreçte, toprak analizleri, su kaynaklarının yönetimi, gübreleme teknikleri ve zararlı organizmalarla mücadele yöntemleri gibi standartlara uygunluğu sağlamak önemlidir. Daha sonra, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşu seçilir. Seçilen kuruluşa başvurulduktan sonra işletme yerinde denetlenir ve İyi Tarım Uygulamaları standartlarına uygunluk değerlendirilir. Başarılı bir denetim sonrasında sertifika verilir ve bu belge, ürünlerin güvenli ve sürdürülebilir şekilde üretildiğini gösterir. Sertifika belirli aralıklarla yenilenmelidir ve üretici sürekli iyileştirme ve sertifikasyon sürecini yönetmeye devam etmelidir.
İyi Tarım Uygulamaları Desteği Nasıl Alınır?
İyi Tarım Uygulamaları (İTU) desteği almak isteyen üreticiler için ilk adım, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sağladığı destek programlarını araştırmaktır. Bakanlık, İyi Tarım Uygulamaları’nı teşvik etmek amacıyla çeşitli teşvikler ve hibe programları düzenlemektedir. Bu desteklerden faydalanabilmek için genellikle belirli şartların yerine getirilmesi ve başvuru süreçlerinin takip edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, proje bazlı destekler de zaman zaman düzenlenmekte olup, belirli bir bölge veya tarım ürünü için özel projeler kapsamında sağlanabilir. Üreticiler, bu desteklerin detaylarına Tarım ve Orman Bakanlığı’nın web sitesi veya ilgili yerel birimler aracılığıyla ulaşabilirler. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Tarimsal-Destekler/Alan-Bazli-Destekler/Iyi-Tarim-Uygulamalari-Destegi